Sirküler Sayı: 2022/016
TBMM Başkanlığı’na 13.01.2022 günü sunulan Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile öngörülen düzenlemelere aşağıda kısaca yer verilmiştir. Söz konusu düzenlemelerin henüz teklif aşamasında olduğunu, komisyon ve TBMM Genel Kurul görüşmelerinde ilave ve değişiklikler olabileceğini önemle belirtmek isteriz.
1. Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının 2023 Sonuna Ertelenmesi
Kanun teklifinin ilk maddesinde yer alan düzenleme ile geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap dönemleri (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2022 ve 2023 yılında biten hesap dönemleri itibarıyla) ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaması; 31.12.2023 tarihli mali tabloların ise enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın, enflasyon düzeltmesine tabi tutulması, yapılacak enflasyon düzeltmesinden kaynaklanacak kâr veya zarar farkının geçmiş yıllar kârları ya da geçmiş yıllar zararları hesaplarında gösterilmesi ve bu şekilde tespit edilecek kâr veya zararın 2023 hesap dönemi vergiye tabi kazancına etki etmemesi öngörülmektedir.
2. Döviz Hesapları ile Altın Hesaplarının Türk Lirası Hesaplara Dönüştürülmesi Halinde Kur Farkı Gelirleri ile Bu Hesaplardan Elde Edilecek Kazançlara Kurumlar Vergisi İstisnası
Kanun teklifinin ikinci maddesinde yer alan düzenleme ile kurumlara aşağıdaki kurumlar vergisi istisnalarının sağlanması öngörülmektedir.
2.1. 31.12.2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan Döviz Hesaplarının 17.02.2022 Tarihine Kadar Türk Lirası Hesaplara Dönüştürülmesi Halinde, Dönüştürülecek Döviz Hesaplarının 31.12.2021 Dönem Sonu Değerlemesi Kaynaklı Kur Farkı Gelirlerinin 2021 Yılı Son Üç Ayına İsabet Eden Kısmı ile 2022 Yılında Dönüşüm Yapılan Tarihe Kadar Oluşacak Kur Farkına ve 2022 Yılında Söz Konusu Türk Lirası Hesaplardan Edilecek Kazançlara Kurumlar Vergisi İstisnası
Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilen hesaplar ile ilgili olarak; kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar (17.02.2022 tarihine kadar) Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirası varlığı bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıda belirtilen kazançlarına kurumlar vergisi istisnası sağlanması öngörülmektedir.
a) Söz konusu yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 01.10.2021 ilâ 31.12.2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı.
b) 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine (17.02.2022 tarihine) kadar Türk Lirasına çevrilecek hesaplarla ilgili oluşacak kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklanacaklar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar.
2.2. 31.12.2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan Döviz Hesaplarının 2022 Yılı Sonuna Kadar Türk Lirası Hesaplara Dönüştürülmesi Halinde, Geçici Vergi Dönemi Sonu ile Dönüşüm Yapılan Tarih Arasına İsabet Eden Kur Farkı Gelirine ve Söz Konusu Türk Lirası Hesaplardan Elde Edilecek Kazançlara Kurumlar Vergisi İstisnası
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşacak kur farkı kazançlarının, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk Lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklanacak olanlar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlara kurumlar vergisi istisnası sağlanması öngörülmektedir.
2.3. 31.12.2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan Altın Hesaplarının 2022 Yılı Sonuna Kadar Türk Lirası Hesaplara Dönüştürülmesi Halinde, Dönüşüm Tarihinde Oluşacak Kazançlar ile Söz Konusu Türk Lirası Hesaplardan Elde Edilecek Kazançlara Kurumlar Vergisi İstisnası
Kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda Türk Lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlara kurumlar vergisi istisnası sağlanması öngörülmektedir.
2.4. Türk Lirasına Dönüştürülen Hesaplardan En Az Üç Ay Dolmadan Önce Çekim Yapılması Halinde Zamanında Alınmayan Vergiler Vergi Ziyaı ve Gecikme Faiziyle Birlikte Tahsil Olunacaktır
Türk Lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacaktır.
